Quy tắc trên bàn ăn của người Nhật: Cách dùng đũa & ứng xử khi ăn mì Ramen

Văn hóa ẩm thực Nhật Bản không chỉ nổi tiếng bởi sự tinh tế trong hương vị, mà còn nổi tiếng bởi những quy tắc ứng xử đầy ý nghĩa. Đối với người Nhật, ăn uống là sự tôn trọng — tôn trọng món ăn, người nấu và cả những người cùng dùng bữa.
Trong bài viết này, Kiến Minh sẽ giúp bạn hiểu rõ nhất toàn bộ quy tắc bàn ăn quan trọng nhất, đặc biệt hữu ích cho du học sinh, người chuẩn bị đi Nhật làm việc hoặc những ai yêu văn hóa Nhật.

1. Những nguyên tắc chung trên bàn ăn của người Nhật

1.1. Câu chào trước và sau bữa ăn

Trước khi ăn: “いただきます (Itadakimasu)” – thể hiện lòng biết ơn với người nấu và nguồn thực phẩm.
Sau khi ăn: “ごちそうさまでした (Gochisousama deshita)” – cảm ơn vì bữa ăn ngon.

1.2. Ngồi đúng tư thế

Lưng thẳng, không nằm bò lên bàn.
Trẻ em Nhật được rèn điều này từ nhỏ để thể hiện sự tôn trọng.

1.3. Không tạo tiếng động lớn

Không nói chuyện ồn ào.
Không nhai phát ra tiếng (trừ khi ăn mì, sẽ nói ở phần dưới).
Không đặt bát đũa cộc cộc xuống bàn.

1.4. Không cắm đũa vào bát cơm

Đây là điều cấm kỵ, vì giống nghi thức cúng người chết.

2. Quy Tắc Dùng Đũa Chuẩn Nhật

Mặc dù đũa là dụng cụ quen thuộc của người Việt, nhưng đũa Nhật (hashi) lại có nhiều quy tắc riêng thể hiện phép lịch sự. Dưới đây là những chuẩn mực cần ghi nhớ:

2.1. Cách dùng đũa đúng chuẩn Nhật

Dùng đũa gắp đồ ăn từ dĩa chung (không dùng đũa riêng).
Hạ đũa đúng cách lên gác đũa (箸置き – hashioki).
Gắp vừa phải, không cầm đũa ngoáy đồ ăn.
Khi muốn chia nhỏ miếng ăn, dùng cạnh đũa từ từ tách, không bẻ mạnh.

2.2. Tuyệt đối không làm:

刺し箸 (Sashi-bashi) – Cắm đũa thẳng vào thức ăn
渡し箸 (Watashi-bashi) – Gác đũa ngang miệng bát
移し箸 (Utsushi-bashi) – Chuyền thức ăn từ đũa sang đũa
寄せ箸 (Yose-bashi) – Dùng đũa kéo bát/đĩa lại gần
箸なめ (Hashi-name) – Liếm đũa

3. Văn hóa ăn mì Ramen & Udon: Khác biệt thú vị của người Nhật

Mì Ramen là một trong những món ăn nổi tiếng nhất Nhật Bản, xuất hiện từ quán bình dân đến nhà hàng cao cấp. Tuy đơn giản, nhưng ăn ramen cũng có quy tắc riêng, đảm bảo đúng tinh thần ẩm thực Nhật.

Nếu bạn từng nghe nói “ăn mì ở Nhật được phép phát ra tiếng” — hoàn toàn đúng, và đó là nét văn hóa rất riêng. Người mới thường nghĩ hút mì tạo tiếng là bất lịch sự, nhưng ở Nhật điều này hoàn toàn được chấp nhận, thậm chí còn được xem là:

Thể hiện bạn đang thưởng thức món ăn ngon
Giúp mì mát hơn, không bị bỏng
Là cách truyền thống khi ăn mì nước

3.1. Cách ăn ramen đúng chuẩn Nhật

Ăn ngay khi còn nóng

Dùng đũa gắp mì, dùng thìa (レンゲ – renge) hứng bên dưới

Ăn từng phần nhỏ

Có thể uống hết nước súp

Không đổ nước tương, ớt hay gia vị tùy tiện

3.2. Những điều tránh khi ăn mì ramen

❌ Không cắn đứt mì giữa chừng

Khi gắp mì, hãy ăn trọn một lần, tránh để mì rơi vương vãi.
Nếu cần, có thể dùng thìa đi kèm để hứng phần nước.

❌ Không xoay bát mì như ăn spaghetti

Ramen không phải pasta kiểu Ý, xoay bát bị xem là kỳ lạ.

❌ Không để tóc rơi vào tô

Nếu có tóc dài, nên buộc gọn trước khi ăn — đây là phép lịch sự cơ bản.

❌ Không nói chuyện khi đang hút mì

Vừa hút vừa nói tạo tiếng động lớn, dễ bắn nước và thiếu lịch sự.

❌ Không để đũa cắm vào tô

Tương tự với quy tắc đũa chung, đây là hành vi tối kỵ.

4. Tinh thần Nhật Bản trong từng nghi thức

Quy tắc bàn ăn Nhật không nhằm tạo áp lực, mà để thể hiện:

Tôn trọng người nấu
Tôn trọng người cùng bàn
Tôn trọng món ăn
Tôn trọng không gian dùng bữa

Từ cách cầm đũa đến cách ăn mì ramen, người Nhật luôn đề cao sự tinh tế, sạch sẽ và tôn trọng người xung quanh. Việc tuân thủ quy tắc bàn ăn là bước quan trọng để hòa nhập với văn hóa Nhật Bản. Dù bạn là du học sinh, người chuẩn bị sang Nhật làm việc hay đơn giản yêu thích ẩm thực Nhật, Kiến Minh tin rằng những kiến thức này sẽ giúp bạn tự tin hơn trong mọi bữa ăn. Nếu bạn muốn khám phá thêm nhiều kiến thức về ngôn ngữ và văn hóa Nhật, hãy tiếp tục đồng hành cùng Kiến Minh nhé!

🌸 TRUNG TÂM NHẬT NGỮ KIẾN MINH - DU HỌC KIẾN MINH

📍 Địa chỉ: 27/1 đường Lê Trực, phường Gia Định, TP. Hồ Chí Minh

📞 Hotline: 0938 044 469 – 028 62 868 898

📩 Email: [email protected]

🌐 Website: https://www.kienminh.edu.vn